اکنون که به علل حسادت کودکان پی بردیم به راه تشخیص و درمان آن نیز اشاره می کنیم

 

نقاشی و بازی درمانی

بهترین روش پی بردن به حسادت نقاشی و بازی درمانی است به عنوان مثال وقتی از یک کودک مبتلا به حسادت درخواست شد که اسامی اعضای خانواده را بنویسید کودک نام فردی را که دوست نداشت یادداشت نکرد حتی وقتی به وی یاد آوری شد به نظر می رسد کسی را فراموش کرده است. با قدری تامل جواب داد نه اسم کسانی که دوست داشتم را نوشتم. در مثالی دیگر از کودک مبتلا به حسادت تقاضا شد، که ساختمان خانه خودشان را نقاشی کند و اتاقهای افراد خانواده را مشخص کند کودک پس از نقاشی محلی برای فرد مورد تنفر تعیین نکرد. کودک در بازی با عروسکهای مختلف به عروسکی که به نام شخص مورد تنفر نامگذاری شده توجهی نمی کند. یا آنرا پاره می کند بعضی عقیده دارند که بازی درمانی و نقاشی ضمن اینکه یک روش تشخیصی و پی بردن به علت حسادت است یک روش درمانی نیز هست زیرا فرد به وسیله آن احساساتش را بیان می کند و خود را تخلیه می کند.                                                                  

 

مسئولیت دادن به کودک

می توان با مسئولیت دادن به کودک از حسادت کودک کاست .مثلاً مسئولیت مواظبت از نوزاد را به کودک بسپاریم این کاراز حسادت او جلوگیری می کند.

 

آزادی در بیان احساسات

 اگر کودک را آزاد بگذاریم تا احساسات و تجربه های خود را بیان کند مسلماً حسادت او تا حدودی تقلیل می یابد.

والدین می توانند از رفتار کودکشان درک کنند که چه عواملی موجب بروز حسادت او میشود. خوب است وقتی را برای صحبت با کودکمان اختصاص دهیم و درباره اینگونه مسایل با او به صحبت بنشینیم .

 

اهمیت دادن به کودک

گاهی برداشتهای سطحی و کودکانه این احساس را در کودک بوجود می آورد که  والدین نسبت به فرزندان دیگر به او توجه کمتری نشان می دهند، اما با تایید و اهمیت دادن می توان این احساس را در او برطرف  نمود.

 

محبت کردن

یکی از عوامل بوجود آمدن حسادت در کودک صرف وقت زیاد مادر برای رسیدگی به امور نوزاد است. اما بایستی توجه داشت در این برهه زمانی کودک بزرگتر نیازمند به محبتی بیشتر از همیشه می باشد.             

زمانی که کودک می بیند محبت مادر هم اکنون فقط مختص به نوزاد تازه وارد است احساس خشم می کند و دست به رفتارهایی ناپسند می زند. نوزاد جدید مانند رقیبی در مقابل او قرار می گیرد و نسبت به او احساس خصومت می کند. 

برای جلوگیری از این حالت توصیه می شود که والدین نسبت به قبل بیشتر به کودک

محبت کنند. مادر با این کار خود به کودک بزرگتر می فهماند که او نیز مورد علاقه و

محبت خانواده است.                 

 

قبلاً به دو عامل از عوامل حسادت کودکان اشاره کردیم در اینجا چهار عامل دیگر را بر می شماریم.

تبعیض میان فرزندان

گاهی دیده شده والدین به سبب ویژگی های خاص در یکی از فرزندانشان توجه زیادی به او دارند، شاید آنها از صمیم قلب تمام فرزندانشان را به یک اندازه دوست داشته باشند ولی کودکی که بیشتر مورد عنایت والدین خصوصاً مادر است حس حسادت را در فرزندان دیگربوجود می آورد والدین بایستی سعی کنند تا عدالت و مساوات را در میان فرزندانشان بخوبی رعایت کنند و اگر هم لازم باشد به یکی از آنها بیشتر کمک کنند، علت را برای فرزندان دیگر توضیح داده تا موجب خشم آنان نشوند.

تفاوت سنی میان فرزندان

کودک کوچکتر نسبت به مزایایی که برادر و یا خواهر بزرگترش دارد،حسادت می ورزد و یا برعکس محبت و مراقبت خاصی که کودک کوچکتر از آن برخوردار است موجب ناخرسندی و حسادت برادر و خواهر بزرگتر می شود به همین جهت اولیاء باید با برنامه و طراحی خاصی میان فرزندان الفت برقرار کنند تا آنها میان خودشان جدایی و

فرقی احساس نکنند.

شیوه تربیتی

بعضی از مادرها و پدرها در شیوه تربیتی خود دچار اشتباه شده و آنقدر مهر و محبت از خودشان نشان می دهند که از حد معقول بیرون می رود و فرزندان گمان می کنند همیشه باید آنها به عنوان سمبل مطرح شوند و اگر در مدرسه و یا بین همکلاسی ها

و فامیل لحظه ای فراموش شوند و یا کسی بیش از آنها در آن جمع مطرح شود حسادت می ورزند.

تضاد میان والدین

اختلاف میان والدین باعث می شود که مادر مثلاً به کودکی که شباهت زیادی با شوهرش دارد بی مهری کند، بی مهری مادر باعث می شود که این بچه به خواهر ها

و برادرهای دیگر که از مهر مادری بهره کامل می برند حسادت بورزند.

البته این موقعیت به ندرت دیده می شود چرا که مهر و عطوفت مادری مانع از عدم رسیدگی به کودک آن هم به دلایل غیر منطقی است ولی عکس این مطلب ممکن است در بعضی مواقع صحت پیدا کند. بطور مثال شباهت کودک به مادربزرگ و با یکیاز عزیزان والدین موجب جلب توجه بیشتر خانواده شود و حسادت کودکان دیگر را برانگیزد.          

 

چه عواملی موجب بروز حسادت می شود؟

در اینجا به 2مورد از عوامل حسادت کودکان یعنی «تولد کودک دوم» و« مقایسه میان فرزندان» می پردازیم

تولد کودک دوم

فرزندان اول خانواده از فرزندان دیگر بیشتر به حسادت مبتلا می شوند زیرا قبل از

تولد کودک دوم او محبوب دل خانواده و اقوام بوده ولی با حضور بچه دوم همه چیزها بین

آنها تقسیم می شود. که این کار برای او خوشایند نیست. خصوصاً اگر در سن 2 تا 5

سالگی باشد توصیه ای که به والدین می شود اینست که قبل از تولد فرزند دوم تمام

مسائل را برای بچه اول توضیح دهند. و اثرات مثبت برادر و خواهر داشتن و اثرات منفی

تنهایی را برایش بیان نمایند. از طرف دیگر بعد از تولد فرزند دوم این مسئله را

رعایت کنند که تمام حواسها و ذهنها عطف به بچه دوم نشود و در تمام کارها از بچه اول

کمک گرفته و آن را در بزرگ کردن بچه دخیل نمایند.

اهمیت دادن به کودک و نظرخواهی از او این احساس را در کودک بوجود می آورد که

هنوز برای خانواده اش عزیز و محترم است و احساس بزرگی می کند.

مقایسه میان فرزندان

هر فردی دارای قابلیتها و توانایی های ویژه خود است. یک کودک ممکن است در زمینه

های خاصی پیشرفت چشم گیری داشته باشد کودکی دیگر در آن حد استعداد شکوفایی از خود

نشان ندهد. ولی این مسئله نباید باعث تضعیف کودک دوم شود.

اگر دوست دارید فرزند شما بیشتر تلاش کند و یا آداب و رسوم معاشرتی را بهتر

رعایت کند بهتر است از راه تشویق اقدام به این کار کنید نه سرزنش و مقایسه او با

دیگران. در غیر این صورت حس خشم و حسادت را در کودک به وجود می آورید.

 

چرا کودکان حسادت می کنند؟

ورود نوزاد دوم در خانواده برای کودک یک بحران بزرگ را بوجود می آورد

او که تا آن زمان مورد توجه والدین بوده است با آمدن نوزادی دیگر موقعیتش را در خطرمی بیند، این وظیفه والدین است که با رفتارهای مناسب خود محیط را برای او آرام نگاه دارند و با محبتشان وضعیت کودک را متعادلتر کنند یکی از شایعترین واکنشهایی که اغلب کودکان موقع بروز عامل رقابت از خود نشان می دهند حسادت است. شناخت و درمان این نوع واکنش ها در کودکان حایز اهمیت است زیرا این حالت علاوه بر ایجاد عصبانیت، تنفر و احساس خود کم بینی ،باعث می شود که در سنین

بالاتر شخص به علت این اخلاق ناپسند در محیط و اجتماع تنها بماند حسادت غالباً با ترس درونی و خشم توام است اکثر قریب به اتفاق پژوهشگران عقیده دارند که حسادت در دختران بیشتر از پسران است

بچه ها در اثر اینکه بیشتر یا کمتر مورد توجه والدین خویش قرار می گیرند در خانه نسبت به هم حسادت می ورزند وقتی بچه ای متولد می شود خواهران یا برادران بزرگتر او از این جهت که محبت مادر متوجه نوزاد می شود ناراحت می شوند و نسبت به او حسادت می ورزند قبل از ورود به مدرسه بچه ها حسادت خود را نسبت به کودک کوچکتر از خود به صورت کتک زدن او ظاهر می سازند، گاهی حضور اورا در خانه ندیده می گیرند و وجود او را انکار می کنند گاهی اوقات حسادت خود را به صورت تغییر رفتار خود نشان می دهند.مثلاً رختخواب خود را تر می کند و یا به مکیدن شست خود مبادرت می ورزد. و گاهی اوقات از خوردن غذا خود داری می کند و یا از برخورد با اشیاء ترس نشان می دهند هدف بچه ها از اجرای اینگونه اعمال ،جلب توجه مادر و منحصر نمودن علاقه و محبت او نسبت

به خویشتن است در حقیقت آنها از این وسیله دفاعی برای برخورد با موقعیت نامطلوب استفاده می کنند

حسادت در میان بچه ها در سالهای سوم و چهارم زندگی بیش از سایر اوقات است آزمایشها نشان داده که از هر 3 بچه حدود 2 نفر آنها دختر هستند، بچه های باهوش تر بیشتر از بچه های کم هوش حسادت می ورزند بچه ها ئیکه اختلاف سنی آنها از یکسال و نیم تا سه و نیم باشد بیشتر حسود هستند. بچه های اول معمولاً بیشتر از بچه های دیگر حسادت می ورزند زیرا آنها مدتها گل سرسبد خانواده محسوب می شوند و علاقه و محبتهای افراد خانواده متوجه آنها بوده است.

اگر مادر بچه های خود را بیش از حد مورد توجه قرار ندهد بچه ها کمتر بهم حسادت می کنند.

یکی از عوامل موثر در پیدایش حسادت عدم اتخاذ یک روش درتنبیه و تشویق بچه ها است.اگر ذهن بچه های بزرگتر را برای تولد نوزاد آماده کنند کمتر نسبت به نوزاد حسادت می ورزند گاهی بچه ها نسبت به اعضاء خانواده یا افرادی که مانع مصاحبت مادر با ایشان می شوند حسادت می کنند. به تدریج که بچه از محیط خانواده دور می شود و با

افراد بیشتری ارتباط پیدا می کند، حسادت او نسبت به برادران و خواهران خود کم می شود

پس از ورود به مدرسه و شرکت در کلاس حسادت بچه ها نسبت به افراد همسن و همکلاسی ظاهر می شود معمولاً شاگردانی که توجه معلم را به خود جلب می کنند و در دروس و یا ورزش و اموراجتماعی بیشتر از دیگران فعالیت می نمایند مورد حسادت افراد همسن و یاهمکلاسی خود واقع می شوندحسادت بچه ها در انتقاد از کارهای یکدیگر، در جرو بحث، مزاحمت، مسخره کردن، آزار رسانیدن و تحریک افراد به ضد یکدیگر ظاهر می شود در بسیاری از موارد بچه ها حسادت خود را به صورت طعنه زدن، بی اعتنایی، خیالبافی دروغ و تقلب ظاهر می سازند. محیط خانه و مدرسه نباید رقابت و هم چشمی را تشویق کند زیرا رقابت باعث پیدایش حسادت می شود ایجاد روح همکاری درمیان بچه ها و شرکت دادن آنها در بحث و مناظره منطقی مانع پیدایش حسادت درمیان ایشان خواهد شد

قابل ذکر است که والدین در بروز شدت یا کاهش حسادت و رقابت بین کودکان خود نقش مهمی به عهده دارند والدین باید حسادت کودکان خود را بپذیرند و کوشش کنند که با محبت و صرف وقت حسادت کودک خود را کاهش دهند.

اولین وظیفه ای که والدین برای رفع و درمان حسادت در کودک بر عهده دارند پیداکردن علت حسادت است.

علل حسادت کودکان را در قسمتهای بعدی اشاره می کنیم.

معلم پای تخته داد می زد
لباس فارغ التحصیلی
آنچه نباید به کودکان گفت
قوانین مردانه! خانم ها بدانند!
[عناوین آرشیوشده]

مهمانان امروز: 16

---

مهمانان دیروز: 21

---

همه مهمانان :321804

پیشگامان آموزش و پرورش ایران
تربیت دینی فرزندان
وظایف والدین
معرفی کتابهای تربیتی
احادیث تربیتی
روشهای تربیتی کودکان
تشویق و تنبیه
الگوهای تربیتی
تقویت عواطف بین همسران
ویژگیهای کودکان
حسادت کودکان
اختلالات رایج کودکی
یادگیری و اختلالات آن
مناسبت ها و متفرقه
اضطراب امتحان
تعداد فرزندان
شعر
ویژه معلمان
زندگی
نوجوانان

وبلاگ شخصی محمدعلی مقامی
تکنولوژی کامپیوتر
مذهب عشق
از یک عباس
شهید محمدهادی جاودانی (کمیل)
زیبایی
ماهنامه قرآنی نسیم وحی
مهربانی
خدای پروانه ها تو را می خواند
آسمون پر ستاره
روش های نوین تربیت و تدریس