حاضر جوابی

کودک با شروع دو سالگی ، خود مختاری خویش را به حیطه آزمایش می گذارد که یکی از راه های انجام این کار حاضر جوابی به بزرگسالان است . کودک خردسال با گفتن"نمی خواهم" یا"نه" می خواهد نشان دهد که از دستورهای شما خسته شده است و استقلال بیشتری می خواهد . چگونه با این موضوع کنار می آیید  ؟ این موضوع پیچیده ای است. زیرا اولاً می خواهید که کودکتان اولین قدم های خود را به طرف خود مختاری بردارد ، ثانیاً نمی خواهید که گستاخی او راتأیید کنید ، بنابراین با حالتی جدی به او بگویید : نباید این طوری جواب بدهی ، اگر با حرف من موافق نیستی اشکالی ندارد ولی باید مؤدبانه جواب بدهی .  برایش از جملات معترضانه مناسب مثال هایی بزنید . جملاتی مثل : نظر من فرق دارد، یا مخالفم و غیره .

به این طریق برایش روشن سازید که اگر دفعه بعد این گونه صحبت کند ارزش خود را نزد شما از دست خواهد داد .اجرای این روش تربیتی را ادامه دهید . اجازه ندهید که گستاخی او ادامه یابد تا این که روزی مجبور شوید عکس العمل شدیدی از خود نشان دهید

اقدامات پیشگیرانه

اگر کودکتان مخالفت خود را مؤدبانه به شما ابراز کرد،به او توجه بیشتری کنید و به عقیده او احترام بگذارید و به او نشان دهید که برا ی عقاید او احترام قائلید و اگر نظر او مخالف نظر شماست هیچ اشکالی ندارد .

نکته مهم این است که شما می بایست از نوع ارتباط خود آگاه باشید . اگر از آن دسته افرادی هستید که مخالفت خود را با دیگران به صورت تمسخرآمیزی بیان می کنند ، پس نمی توانید از فرزند خود انتظار داشته باشید که رفتاری غیر از این داشته باشد .

همین که فرزند شما بتواند خودش را بیشتر کنترل کند و یاد بگیرد که چگونه نیازها و نومیدی خود را از طرق سازنده به شما توضیح دهد ، پرخاشگری ، بهانه گیری و دیگر رفتارهای منفی او مسئله ساز نخواهد بود . به او یاد بدهید که بتواند به شما بگوید که چه احساسی دارد و چگونه فکر می کند.

با انجام این روش رابطه ای قوی با فرزند خود ایجاد می کنید . چنین رابطه ای ، هنگامی که فرزندتان به سن بلوغ می رسد ، در حل مسائل به شما کمک زیادی خواهد کرد.

بازیگوشی

فرض کنید که با کودک پیش دبستانی خود قرار گذاشته اید که بعدازمسواک زدن به رختخواب برود تا قبل از خواب برایش قصه بگویید . ولی بیست دقیقه بعد می بینید که می خواهد ماشین های اسباب بازی خود را در دستشویی بگذارد . احتمالاً تا به حال چیزی شبیه به این موضوع را تجربه کرده اید .

 دلیل آن این است که مفهوم گذشت زمان برای خردسالان کاملاً با بزرگسالان متفاوت است .

وقتی که آنها غرق در انجام کاری می شوند فکر می کنند تا وقتی که فعالیت خود را به اتمام نرسانده اند زمان  از حرکت خود باز ایستاده است . 

بنابراین بازیگوشی آنها تا زمانی که خواندن ساعت را بیاموزند تمامی ندارد . گاهی پدر ومادرها می بایست به بچه های خود گوشزد کنند که وقتشان را تلف نکنند.

چگونه با آن کنار بیایید

ـ اگر می خواهید فرزند خود را از فعالیتی واردفعالیت دیگری کنید چیزی در این مورد به او نگویید . به عنوان مثال شب به جای این که به او بگویید که موقع خواب است ، او را با گفتگو راجع به کارهایی که در طول روز انجام داده است مشغول کنید . او هم غرق در صحبت می شود و متوجه نخواهد شد که چه وقت از دستشویی بیرون آمده و به رختخواب رفته است.

روش دیگر

 چون درک مفهوم زمان برای کودکی که هنوز به مدرسه نرفته است به زمان فعالیت هایی ازقبیل خوردن آب میوه ، زمان خواب ، زمان استحمام بستگی دارد ، از این رو می توانیدبرنامه بعدی را در طول روز برایش توضیح دهید و به این ترتیب سرعت حرکتش را بالاببرید . به عنوان مثال به او بگویید :" بیا لباس خوابت را بپوش تا بتوانیم کتابی انتخاب کنیم و بخوانیم ." اگر می خواهید کودک خود را به انجام کاری تشویق کنید ،مثلاًِ می خواهید که اسباب بازی هایش را جمع کند ، می توانید آن فعالیت را به صورت بازی در آورید و بگویید:" ببینم می توانی تا 50 که شمردم اسباب بازیهایت را جمع کنی او را مسئولیت پذیر سازید . اگر عجله دارید به او بگویید که دیرتان شده است و به کمک او احتیاج دارید . از او بخواهید که کیف شما را دم در بگذارد و ظرف غذای خودش را از یخچال بیرون بیاورد.

اگر این روش نیز در مورد کودک دبستانی و بازیگوش شما مؤثر واقع نشد،از روش جدیدتری استفاده کنید . لباسش را تنش کنید ، با موهای شانه نشده و نامرتب با بستههای بیسکویت یا میوه او را به موقع به مدرسه برسانید . با این روش به فرزند خود می آموزید که هر چقدر هم که مقاومت کند ، بعضی کارهامانند به موقع حاضر شدن برای سرویس مدرسه را باید در زمان خودش انجام دهد.

اقدامات پیشگیرانه

هنگامی که می بینید کودک شما به تلویزیون توجهی نداردو اسباب بازی هایش را گوشه ای رها کرده است ، بیشتر مستعد انجام کارها و وظائف خود می باشد بنابراین لوازمی راکه موجب حواس پرتی او می شوند جمع کنید و به طور واضح به او بگویید که انتظار انجام چه کاری را از او دارید . توجه کنید که کودک شما تمام وسایل مورد نیاز خود را برای انجام کارش در اختیار داشته باشد . به عنوان مثال اگر از او می خواهید که دندان هایش را مسواک کند باید مسواک ، خمیر دندان وآب را در دسترس او قرار دهید .راه دیگر جلوگیری از بازیگوشی فرزندتان این است که از شب قبل لباس و دیگر لوازم مورد نیاز او را برای فردا صبح آماده کنید . با این کار نه تنها به کودک بازیگوش خود فرصت نخواهید داد که برای انتخاب لباسش شما را معطل کند بلکه صبح، قبل از بیرون رفتن از منزل (به خصوص در مورد خانم های شاغل )

بدون عجله کارهایتان را انجام خواهید داد . البته اگر این کار را هر روز به طور معمول انجام دهید،بهتر است .کودک خود را، به انجام بعضی از کارها عادت دهید . مثلاً شب :ابتداخوردن غذا،بعد شستن دندان و خواندن داستان قبل از خواب . صبح : ابتدا پوشیدن لباس ، شانه کردن مو و مرتب کردن تختخواب ، خوردن صبحانه.

دعوای میان فرزندان

رقابت و همچشمی میان فرزندان یک خانواده ، پاسخی طبیعی به داشتن رقیب دائمی در جلب محبت پدر و مادر است . اگر دعوای آنها مهار نشود ، روی روابط عاطفی میان فرزندان اثر می گذارد و شور و نشاط آنها را از بین می برد.

چگونه با آن کنار بیایید

بهترین راه برای مبدل کردن دعوای میان کودکان به صلح و آرامش،این است که ابتدا آنها را از یکدیگر جدا کنید تا آرام شوند . سعی نکنید میان آنها قضاوت کنید ، حتی اگر شاهد بوده باشید که یکی از بچه ها،دیگری را عمدا ً تحریک کرده و دعوا را شروع کرده است . ( باید برای تصحیح این رفتار ، روش تربیتی مناسبی را اتخاذ نمایید . ) در غیر این صورت یا طرف یکی از آنها را می گیرید و یااینکه به میدان دعوا کشیده

می شوید که هیچ کدام از آنها کمکی به شما نخواهد کرد.

اقدام پیشگیرانه

رقابت میان کودکان خود را نمی توانید به طور کامل از بین ببرید ولی می توانید از شدت آن بکاهید.

احترام به علائق یکدیگر را به کودکان خودتأکید کنید . به آنها بیاموزید که نسبت به مالکیت شخصی یکدیگر احترام قائل شوند و چیزی را که به خواهر یا برادرشان تعلق دارد ، بدون اجازه بر ندارند . هیچ وقت کودکان خود را با هم مقایسه نکنید . در موقعیت هایی که معمولاً بین کودکان اختلاف ایجاد می شود ،

مقرراتی وضع کنید . به عنوان مثال جای هر یک را بر صندلی ماشین از قبل تعیین کنید و یا مشخص کنید که هر یک از آنها چه ساعتی می توانند برنامه تلویزیونی موردعلاقه خود را ببینند.

« زهرا کوچولو در اتاق با عروسکش بازی می کند. به سراغ تلفن می رود و گوشی را بر می دارد و با خاله سارا صحبت می کند. بعد از چند دقیقه مادر را صدا می کند که خاله با تو کار دارد.مادر که در حال شستن ظرفهاست سریع دستهایش را می شوید و گوشی تلفن را می گیرد. اما با بوق تلفن روبرو می شود و می فهمد کسی پشت خط نیست! »

این کار زهرا کوچولو در نظر ما آدم بزرگها، دروغ گویی محسوب می شود.اما آیا واقعاً زهرا دروغ گوست؟!

آنچه که والدین باید توجه داشته باشند این است که کودکان تا سن 5 سالگی نه تنها دروغ نمی گویند بلکه ما هم نباید با دروغ گو خواندن آنها، باعث دروغ گویی آنها در آینده شویم.

ما دروغ را به دو دسته تقسیم می کنیم:

1.  دروغ اخلاقی: دروغی که ما واقعیت را بدانیم( درک کنیم) و عمداً و با آگاهی خلاف آن را بیان داریم. این دروغ در روایات ما کلید هر شری خوانده شده واز گناهان بزرگ است.

2.  دروغ طبیعی: دروغ گویی بچه ها جزء طبیعت آنهاست. زیرا از ویژگیهای این سن این است که خیالبافی می کنند. بنابراین کودکان در خیال خود تصوراتی دارند و آنها را برای ما تعریف می کنند و چون مطابق با واقعیت نیست از نظر ما دروغ محسوب می شود.

بنابراین دروغ گویی در این سن عمل ضد اخلاقی نیست و ما نباید کودکان را به دروغ گویی متهم کنیم. چرا که این کار باعث می شود کودک در بزرگسالی دروغ گو بار آید.به این دلیل که با اتهام ما بویژه وقتی که تنبیه هم دنبال داشته باشد، کودک می فهمد که کار بدی انجام داده است و در سنین بعدی وقتی می خواهد خودی نشان دهد و یا دیگران به او اهمیت دهند، این کار را تکرار می کند و ناخواسته به صورت عادت در او می ماند.