کلاس دوم دبستان بودم. کلاس‌مان 30 نفره بود. مسعود هم‌کلاسی ما بود. پدرش ناظم مدرسه‌مان بود و گاهی به جای معلم‌مان!
در روز اول به ترتیب قد در کلاس می‌نشستیم. اما مسعود با آن‌که کمی بلندقدتر از من بود و باید در ردیف سوم یا چهارم می‌نشست، میز اول می‌نشست. همیشه درس‌های آسان‌تر اول از او پرسیده می‌شد و نمراتش 20 بود. اگر در امتحانی نمره 19/5 می‌گرفت، آن‌قدر گریه می‌کرد تا به او 20 بدهد.
خاطvه این معلم بدترین خاطره دوران تحصیل من است!
شما فکر می‌کنید چرا آن معلم در دید بچه‌های کلاس جایگاهی نداشت؟ با آن‌که از خیلی معلم‌های دیگر بهتر درس می‌داد؟
همان‌طور که می‌دانید معلم بعد از پدر و مادر، بهترین الگوی کودک است. حرف و عمل معلم در دید کودک، به منزله وحی منزل است و هیچ‌کس حق ندارد خلاف گفته معلمش حرفی بزند.
مربیان قرآن در این زمینه حساسیت بیشتری دارند. چراکه علاوه بر الگو بودن، اخلاق قرآنی نیز از آن‌ها انتظار می‌رود.
عدالت از جمله نکات ظریفی است که معلم و مربی قرآن باید آن را به طور دقیق رعایت کند. کودک اگر از مربی‌اش ناعدالتی ببیند، نه‌تنها در آموزش و یادگیری او اثر منفی دارد، بلکه در شخصیت او تأثیر مخرب‌تری بر جا می‌گذارد.
بنابراین مربیان و معلمان قرآن باید در کلاس درس مظهر عدالت باشند و در اعمال، گفتار و رفتار خود عدالت را رعایت کنند.
مربی عادل باید دانش‌آموزان را بر اساس معیار و اصول مشخص در کلاس بنشاند. مثلاً رعایت قد، ضعف بینایی، شنوایی و ... یکی از اصول نشاندن دانش‌آموزان است. مربی عادل باید مراقبت کند مبادا دانش‌آموزانی که دچار کم‌رویی هستند، همواره در انتهای کلاس جایگزین شوند. بلکه باید آن‌ها را از گوشه‌گیری بر حذر داشت.
از بهترین و مؤثرترین شیوه‌های جایگزینی دانش‌آموزان، آرایش دایره‌ای است که در آن تمامی دانش‌آموزان با شعاع معینی در ارتباط با معلم هستند.
مربی قرآن و معلم عادل باید هنگام صحبت کردن، به تمام قران‌آموزان نگاه کند و در محلی قرار بگیرد که تمام نو‌آموزان او را به راحتی ببینند.
نگاه عادلانه باعث برقراری ارتباط بیشتر با قرآن‌آموز است. علاوه بر آن باعث حذف رفتارهای زائد آن‌ها می‌شود و در تمرکز حواس آن‌ها نیز مؤثر است.
نگاه تبعیض‌آمیز مربی باعث می‌شود نو‌آموزانی که احساس تبعیض می‌کنند، از درس و کلاس گریزان شوند. این مسأله در دوره قبل دبستان و قبل از آن که کودکان به الگوهای رفتاری بزرگ‌سالان توجه زیادتری دارند، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
مربی قرآنی عادل باید همه نو‌آموزان را به یک صورت صدا بزند. مثلاً اگر برای یک نفر از عبارت آقا یا خانم استفاده کرد، برای بقیه هم استفاده نماید. چراکه بچه‌ها به کلمات و جملات معلم به‌خصوص هنگام نامیدن آن‌ها حساس هستند.
باری، هر معلمی به‌ویژه مربی قرآن باید در تمام جنبه‌های کلاس‌داری عدالت را رعایت کند، هم‌چون: عدالت در پاسخ‌گویی به سؤالات شاگردان، عدالت در رعایت نوبت سؤال‌کنندگان، عدالت در حال و احوال‌پرسی، عدالت در دلسوزی و ترحم و محبت و تشویق، عدالت در به خاطرسپاری اسامی و مشخصات شاگردان، عدالت در توجه به تفاوت‌های فردی و بها دادن به تلاش‌های فردی و گروهی، عدالت در تشویق و تقویت تلاش‌ها و رفتارهای مطلوب شاگردان و سرانجام عدالت در انجام امتحان و آزمون و ارزش‌یابی و دعا در حق شاگردان.
معلم عادل، معلم محبوب بچه‌هاست. إعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَی؛ عدالت کنید که آن به تقوا نزدیک‌تر است*.

 *این مطلب در شماره 7 ماهنامه نسیم وحی هم به چاپ رسید.